Apê Aram’a Ağıt

Değerli biri ölür ve arkasından da başlanır satırlar dizilmeye.Şuan benim yaptığım gibi,şahsen bir samimiyetini görmüyorum.Vicdanen de kendimi rahat hissetmiyorum biri öldükten sonra arkasından bu kadar iyi idi,böyleydi şöyleydi demeye..Bu ruh hali içinde bende çalakalem,Mehmet Uzun’un deyimi ile “yaşlı bir rindê” özürlerimi,sevgimi,bir iki kelamımı kabul etmesini rica edeceğim..

Kendisini daha iyi tanımazken,tam hatırlayamıyorum ,galiba Medya tv döneminde, “Em ji behmdê ne” * dediği zaman,her yaz elli derece altında ekin topladığımız,bazen de ortaya oyuncak olup eşeğe ters bindirilip,düşürüldüğüm köyün hemen dışındaki Mezelê Filla’da (Gavur mezarlığı) geçen günlerim aklıma geldi..Kürtler gayrimuslimlere genel oalrak “fille” diye hitap eder.Diyarbakır’ın Süryani’si de,Ermeni’si de filledir,yani ayrım yapılmaz,hitap aynıdır.Bizim mezelê fille dediğimiz yerde Aram Dîkran’ın ailesinin kaldığı yer.Vakti zamanında 7 Ermeniyi öldüren cennete gider denildiğinde bizim köydeki Ermenilerde bir bir kılıçtan geçmiş.Abdülhamit’in kurduğu ve kürdü kürde kırdırmanın en gözde projelerinden olan Hamidiye Alaylarının iğrenç ötesi kıyımlarından kalma bir yerdir bizim mezelê fille.Biz kahvaltıyız siz akşam yemeği denildiyse de,laf dinletemediler gözü dönmüş ve satılmış birkaç kürde..Nasıl olduysa benim dedelere kalmış orası.Ve biz toprağı işletiyorduk birkaç mezar taşı arasında.Halen dururlar.Köy yakmalarından sonra bizimde elimizden alındı şuan kökten öksüz.Benim dedelerimin oraya döktüğü ter,Ermenilerin oralara verdiği şekil ve aidiyet ve de çocukluğuma ait iyi kötü anılar oradalar da kimsesiz dolaşıyor.

1934 yılında Kamışlı’da doğan Aram Dîkran,kendisinin de söylediği gibi babasının onu şekillendirmesi ile bugünkü Aram yaratılmış durumunda.Kürtçe çok iyi konuştuğu bilinen Ud’un ustasına genelde sorulan “Kürtler çeşitli oyunlara geldi ve sizi kıyımdan geçirdiler,nedir bu kürt sevginiz?” sorusuna yine kendisinin ağzından cevap verirsek “Babam Kürtleri çok severdi.Biz zorluklarla anlaştığımız zaman bize yardım ettiler,onların değerini bil diyordu”..Anladığım şey,Sevgili Tigran’ın babasının sağlam bir Kürt algısı olduğu.Ve dönen oyunları iyi analiz ettiği.

18 yaşında başladığı Ud’a kısa süre içinde iyice hükm eden Dîkran,bu özelliğini de babasına borçlu olduğunu söyler. “Babam beni çağırdı ve sende benim gibi hunermend ol dedi –babası kaval çalıyordu-.Bende başım gözüm üstüne deyip ders almaya başladım..”

Yetiştiği dönem ve gördükleri elbette Aram’ı çok farklı şekillendirdiği bir gerçek.Bunu parçalarında ancak görebiliyoruz.Çünkü kendisi Kürt klasik müziğinin en parlak yıllarından geçti.Kawis Axa’nın görmeyen gözlerinden gördü.Kerapatê Xaço’nun yaşlı bünyesinde geçmişini olağanüstü sesinde atalarının mirasını,Arifê Cizîrê’nin kalbinden belki de Ayşe Şan’a söyleyemediği o derin duyguları ve Şeroyê Bîro’yu,Meryem Xan’ı gördü..dinledi onları ve bize de göstermeye çalıştı.

Kürtlerin en büyük müzik okulu sayılabilecek Erivan Radyosunda söyledi.Oradan onlarca sesi dinledi.İçselleştirdi.Dolayısıyla Aram aynı zamanda kürt klasik müziğinin de moderne bağlanan bir yüzü idi günümüzde.Milyonların dinlediği bu radyodan halka inebilmiş bir ses.Ve halen adını bilmediğimiz onlarca sesin kayıtları bizi mest edip duruyor.

Bir Kürt atasözünün de dediği gibi “ses ve hüner ölmez”.Aram üstadın bu konuda sıkıntısının olmadığı tartışmasız bir gerçektir Kürtlerin nezlinde.. Ay dilberê öksüz kalmış olabilir ama sahipsiz değildir.Bülbüller üzüntülü olabilir ama yalnız değillerdir.”Senin için deliyim” şarkı sözleri elbette yüreklerden geçmez kolay kolay.Erivan hasretini ermeni kardeşlerimiz yüreklerinde daha farklı yaşayacaktır.Zilan ve Hey lo lo delal nağmeleri artık titrek bir mum alevi gibi yavaş soluklansa da sahnelerde ve albümlerde yerini alacaktır ileriki kuşak için.Kendisinin ülke özlemi hep Bülbül üzerinden dile gelirdi.Modern bir Feqîya Teyra misalidir bu.Buda Aram Dîkran’ın Kürt edebi yaşamına olan bağlılığın başka bir ifade şeklidir. Ülke özlemi çeken bülbüllerin dile gelicisidir Aram.En son Diyarbakır’da verdiği Newroz konseri ile bu özlemini dindirdiyse de,doya doya yaşayamadı bunu ve ülkesinden uzak Yunanistan’da vefat etti.

Ruhun şad olsun Apê Aram..

….

….

*Behmde(bahamdan) Kulp’un bir köyüdür..Türkçe adı Ayhan Köyü.